2022-ci yılın Baba Mart ayın 30-31 günnerindä Türkiye Prezidentı Recep Tayyip ERDOĞAN Uzbekistana yaptıı vizitında Türk dünnäsının kulturası hem dilleri alanında iki memleket arasında usta etiştirecek bir üüredicilik kuruluşun kurulmasını arzu ettiini belirtmesi üzerinä, Uzbekistan Semerkant Devlet Universitı hem Türk İşbirlii hem Koordinaţiya Agenstvosunun (TİKA) arasında yapılan görüşmelär annaşmasınnan bu universitetta Türkologiya Aaraştırma İnstitutu kuruldu hem orası Türk dili laboratoriyası teknik lääzımnıklarınnan donatıldı. Çiçek ayın (aprel) 23-dä olan Semerkant Devlet Universitı Türkologiya Aaraştırma İnstitutun ofițial açılışında pay aldılar hem nasaat ettilär: Türk İşbirlii hem Koordinaţiya Agenstvosunun (TİKA) Başkan Yardımcısı Dr.
TAA DERINDÄN Büük ayın (yanvar) 15-dä, büük romın poetın Mihai EMİNESKUnun duuma günündä Moldovada bakıldı “Milli kulturanın günü”, angısının çerçevesindä Kişinev “Mihai Eminescu” halklararası akademik Merkezindä, Akademik Mihai ÇİMPOYun (Mihai Cimpoi) Kişinev “Mihai Eminescu” halklararası akademik Merkezin başı Elena DABİJAnın modiratorluunda, yapıldı “Aazdan aaza geçeräk, benim adım asirercä ilerleyecek” (“Al meu nume o să-l poarte secolii din gură-n gură”) adlı büük bir sıra. Bu sıranın gündeliindä neredä vardı poetın byustuna çiçek koyulması, onun peetlerin okunması, türküleri çalınması, teatrulu kompozițiyaları, “O, üüsek gerçek…” adlı bilim simpozium hem eni çıkan hem taazä olan kiyatların
TAA DERINDÄN (Gagauziyan M.V. Maruneviç adına Bilim-aaraştırma Merkezi 10-cu yıldönümünü kutladı) Kırım ayın (dekabri) 20-dä kendisinin ilk tombarlak yoldönümünü kutladı Gagauziya M.V. Maruneviç adına Bilim-aaraştırma Merkezi, angısı yaşını Kasım ayında tamamnadı. Gagauziyan M.V. Maruneviç adına Bilim-aaraştırma Merkezi yıldönümü kutlamaa deyni Gagauziyaya büün toplandılar bilim adamnarı Moldovadan, Türkiyedän, Rusiyadan hem Ukraynadan. Sıraya geldilär Gagauziyanın öndercileri, Halk Topluşun deputatları, Gagauziyanın şkolaların direktorları hem üüredicileri, kultura zaametçileri, popazlar, yazıcılar hem taa çok başka insannar. Önemni bu sırada Moldovanın hem Gagauziyanın Gimnalarına saygı gösterildi, nedän sora Gagauziya M.V. Maruneviç adına Bilim-aaraştırma Merkezini tanıştırmaa deyni kısa bi
TAA DERINDÄN 2021 yılın Harman ayın (avgust) 31-ri – Ceviz ayın (sentäbri) 1-ri günnerindä Kişinevda oldu Bütündünnä eminiskologların 10-cu Kongresı. Onu ortak hazırladılar Moldova hem Romıniya Bilimnär Akademiyaları, Kişinev “Mihai Eminescu” Romın Kulturası İnstitutu, Kişinev “Mihai Eminescu” halklararası akademik Merkezi, Romıniya Dumbraveni kasabasının primariyası. Eminiskologların 10-cu Kongresı “EMİNESKU hem PAALILIKLAR DÜNNÄSI” başlıının altında geçti. Bu büük kultura olayına, Emineskunun evrenindän can çekmesi alan eminiskologlardan hem başka bilim insannarından kaarä, kendi dokladlarınnan, eni bulunan dokumentlärlän hem kiyatlarınnan katıldılar yazıcılar, araştırmacılar, çeviricilär, literatura kritikleri, epigramacılar h.b. Bütündünnä eminiskologların 10-cu Kongresın açılışı geçti Moldova Bilimnär Akademiyasının
TAA DERINDÄN Çiçek ayın (aprel) 19-da Komrat regional resim Galereyasında oldu artık IX-cu “Mihail ÇAKİR okumakları”, ani bu yıl adandı gagauzların hem bütün dünnäyın büük bilim hem klisä adamının Protoierey Ay-Boba Mihail ÇAKİRin (27.04. [eniycä 09.05] 1961– 08.09.1938) duuma gününün 160-cı yıldönümünä. “Mihail ÇAKİR okumakları”nı, Moldova Mitropolitı VLADİMİRın ii sözlemesinnän, Gagauziya İspolkomu hem Kaullan Komrat Eparhiyasının arkalanmasınnan, ortak hazırladılar Gagauziyanın Mariya MARUNEVİÇ adına Bilim-aaraştırma merkezi hem Gagauziyanın üüredicilik Upravleniyası. “Mihail ÇAKİR okumakları”nın açılışını yaptı Gagauziyanın Mariya MARUNEVİÇ adına bilim-aaraştırma Merkezin başı İrina KONSTANTİNOVA. Sora bilim Merkezin zaametçisi Vitaliy BOYKOV tanıştırdı okumaklara gelenneri o
TAA DERINDÄN Gagauziyada, Moldovada hem onnarın dışında anılmış olan akademiin, yazıcının, jurnalistın, aaraştırmacının Todur (Födor İvanoviç) ZANETin yaratma çalışmaları çok çeşitli yoldan hem kanatlarda yapılêr. Büün onu bileriz, nicä yazıcıyı, poetı, dramaturgu, çeviriciyi, rejisöru. Akademik Todur ZANETin bilim meraklıı alanı da pek geniş, onun şeremetlii hem beceriklii, gagauz istoriyasının hem kulturasının çok meraklı bölümnerini kavraması saygımızı çeker. Onun çalışmalarında ayırı bir er kaplêêr jurnalistika, neyä o energiyasını, kuvedini hem vakıdını baaşlêêr. “Ana Sözü” gazetası, angısına Todur ZANET artık may 30 yıl redaktorluk eder – gagauz dilindä çıkan tek gazetadır, angısını bilerlär hem
TAA DERINDÄN Maamilä surat Gagauz Respublikasının ilk Prezidentı olduu için, Gagauziya Halk Topluşu (GHT) teklif eder vermää Komrat Devlet Universitetına Komrat komunist partiyasının rayon komitetın azasının Stepan TOPALın adını. Bilmeerim, vardı mı GHTnın dooruluu bölä bir teklif yapmaa, sormadaan Komrat Devlet Universitetına kolektivına, rektorluuna hem gagauz bilim insannarın cümnesinä? Sanêrım, ani yoktu. Stepan TOPAL islää bir adamdı, ama 32 yıl geeri “Gagauz Halkı” milli akıntısının içinä komunist partiyasından yollandı hem taa Gagauz Respublikası prezidentliinädän hem Gagauz Respublikasını yok etmeyincä taa son günnerinädän o partiya onu elindän götürdü hem yukarı kaldırdı. Stepan TOPAL
TAA DERINDÄN 2020-ci yılın Baba Marta ayın 18-dä tamamnandı 95 yıl türkologun hem filologiya bilgilerindä doktorun Lüdmila POKROVSKAYAnın (18.03.1925 – 07.10.2009) duuma günündän. Lüdmila POKROVSKAYA rus dilcisi, angısı gagauzçayı bilmedään, gagauz dilin gramatikasını, dialektlarını hem gagauzların folklorunu araştırardı. Canabisi, «Песенное творчество гагаузов» adlı disertațiyasını 1953-cü yılda koruyup, taa sora gagauz filologiyasınnan ilgili 1964-cü yılda çıkardı bir bilim kiyadı – “Грамматика гагаузского языка. Фонетика и морфология”. Taa sora da 1978-ci yılda tiparladı “Синтаксис гагаузского языка в сравнительном освещении” kiyadını hem yazdı gagauz dili lekțiya kurslarını. Gagauziyanın M.V. Maruneviç adına Bilim-Aaraştırma Merkezi da Lüdmila
TAA DERINDÄN Kırım ayın (dekabri) 21-dä Poyraz Makedoniyada “21 Aralık Türkçe Eğitim günü” (“21 Kırım ay Türkçä Üürenmäk Günü”) ofiţial yortusu bakılêr. Yortu çerçevesindä bu devletin Üsküp (Skopiya) başkasabasında yapıldı “Balkannar hem Dou Evropada Türk kulturasının kayıp olan paalılıkları” simpoziumu. Simpoziumun açılışında ofițial sözleri tuttular Türkiye parlamentın Başkanı Prof. Dr. Mustafa ŞENTOP, Poyraz Makedoniya Parlamentın Başkanı Talat CAFERİ, Türkiye Üsküp Büükelçisi Hasan Mehmet SEKİZKÖK, Poyraz Makedoniya Konstituțiya daavası Başkanı Salih MURAT hem başkaları. Simpoziumun çalışmalarında pay aldılar TİKA başkanı yardımcısı Birol ÇETİN hem YTB başkanı yardımcısı Hadi TURUS. Ev saabilerindän kaarä simpoziumda
TAA DERINDÄN Baba Marta ayın 21-22 günnerindä Komrat Devlet Universitetında geçer 9-cu heryılkı Halklararası Balkan Konferențiyası – “İstoriya hem soțiokultura aspektları çerçevesindä Türkiye-Moldova ilişkileri”. Konferențiya hazırlandı Türkiye İstanbul Universitetın, Komrat Devlet Universitetın hem Avdarma küüyün istoriya muzeyin ortaklıında. Konferențiyanın ofițial açılışında söz tuttular Avdarma küüyün istoriya muzeyin kurucusu hem istoriyacı İgnat KAZMALI, Türkiye İstanbul Universitetın rektoru Prof. Dr. Mahmut AK, Türkiye Prezidenturasının arhiv Başkanı Prof. Dr. Uğur ÜRAL, Komrat Devlet Universitetın rektoru Prof. Dr. Sergey ZAHARİYA, Türkiye Kişinev Büükelçisi Gürol SÖKMENSÜER, Gagauziya Başkanı İrina VLAH hem başkaları. İki günün içindä Konferențiyanın plenar
TAA DERINDÄN