Kasım ayıın (noyabri) 19-da Avdarma küüyün istoriya muzeyindä oldu prezentațiya Todur ZANETın “Aya Mariya” adlı pek meraklı hem önemni kiyadına, angısının ideyası duudu bu muzeyin zallarında hem, angısının temelindä yatêr Avdarma küüyündä halizdän olan bir iş – avdarmalıyka Mariya KAPSAMUNun tarafından Avdarma küüyün Klisesini hem klisenin anaktarlarını, küün arhivının 41 yıl korunması hem gelecä var olmasının baaşlaması (https://fb.watch/gUAr4G7P-i/).
Prezentațiyayı açtı Avdarma küüyün istoriya muzeyin direktoru Elena KARAMİT, angısı urguladı, ani bu prezntațiya yapılêr pek önemni günnerdä – Avdarma küüyün Ay Mihail klisesinin kurbanına hem Avdarma küüyün istoriya muzeyin kurulmasının 11-ci yılına karşı, çünkü “Aya Mariya” kiyadın eceli hem muzeylän, hem da bu kliseylän en sıkı baalarda bulunêr. Canabisi annattı, ani muzey kuruldu mețenat İlya Mihayloviç KAZMALInın ideyäsına görä hem temelä koyuldu istorik İgant Mihayloviç KAZMALInın çalışmalarınnan. Geçeräk prezntațiyası olan “Aya Mariya” kiyadına, muzeyi direktorun, kiyadın avtoruna söz vereceykenä, yaptı muzeydä toplanan insannara bir kısa tanıtmak kiyadın kahramanınnan – avdarmalıyka Mariya KAPSAMUNnan.
Bunun ardına söz alan yazıcı Todur ZANET annattı nasıl Panayıyaya hem sıradan bir Ay Mariya gagauzkasını annadan bu kiyat dünneyä geldi, şükür ederäk hepsinä kim bu iş için yardımcı oldu – meţenata İlya Mihayloviç KAZMALIya, kiyadın redaktoruna Elena KARAMİTä, resimciyä Mihail ARABACIya, kompyutor işlerini yapan Marina DİMİTRİUya hem, belliki, “Pontos” basım evin direktoruna Marçela MARDAREyä. Kiyadın avtoru açıkladı, ani bekim kiyat bölä üüsek uurda olmayaceydı herliim klise işlerindä ona konsultant olmaydı büün ayakta olan 92 yaşındakı anası İvanna Dimitrievna hem da temelä o almaydı Dan Erlerinä duasını yapan raametli malimsinin, Ekaterina İvanovna ZANETin, harakterının özünü.
Sora kiyat için hem onun avtoru için kendi candan laflarını söledilär: resimci Mihail ARABACI, “Pontos” basım evin direktoruna Marçela MARDARE, Avdarma küüyün istoriya muzeyin kurucusu İgnat KAZMALI, Komrat İoan Vatizedici klisesinin popazı Ay-boba Pötr (Pötr KOÇANCI), Avdarma küüyün primarı Marina KAPSAMUN, Moldovan yazıcısı Titus ŞTİRBU, Todur ZANET adına teoretik lițeyin direktoru Mariya Dimitrievna ÇEBANOVA, Gagauziyanın talantlı yazıcıykası Kristina KOÇAN, angısı kendi sözündä getirdi kiyadın prezentațiyası uurunda Komrat Panaiyanın İver ikonasının karı manastırın kurucusunun Shiarhimandrit İOANın (Peyoglo) selmlemlarını, kutlamalarını hem saygılarını, Komrat ATATÜRK bibiliotekasının direktoru Vasilisa TANASOGLU, Komrattan gagauz dilindä üürediciyka Ekaterina İvanovna KILÇIK, Avdarma küüyü lițeyin üürediciykası Mariya Nikitiçna GUMA.
Prezentațiyanın sonunda muzeyin direktoru Elena KARAMİT tanıştırdı insannarı kiyatçılık uurunda muzeyin çalışmalarınnan: eni tiparlanan hepsi eksponatlarının bilim uurunda hazırlanan kataloglar tomnarınnan hem, belliki, eni çıkan 1946-1947 yıllarında aaçlı annadan “Can acısı” kiyadınnan, angısının prezentațiyası önümüzdeki ayda plannanêer.
Hiç diil yannış sölemää, ani prezentațiyada açıklarkana kiyat için duygularını hepsi insannarın sesleri titirärdi. Ama o saatta muzeydä bulunannarın gözleri heptän yaşlan doldu, açan ATATÜRK bibiliotekasının direktoru Vasilisa TANASOGLU okudu kiyattan parçayı, neredä gagauzka Mariya danışêr Panayıyaya: “Panayıyacıım, Büük Anacıım, Paalı Mariyacıım, ne yaptınız Siz? Ne yaptınız!? Çık ta gör, ne olêr dolayda… Çık ta gör, nicä insannarı köpeklär paralêêr… Çık ta gör o bim-biyaz kaar üstündä kap-kara ölüleri, o adamnarı, o karıları, o uşacıkları… Çık ta gör… çık ta gör… Ah, ne yaptınız, ne yaptınız, Anacıım… kuvedi dinsizlerä, kuyruklulara braktınız, Anacıım… Nicä ölä oldu, Panayıyacıım!? Nicä oldu, Paalı Mariyacıım?.. Nicä?.. Nicä?.. Hem neçin? Neçin!?.. Ne kabaatımız var, Anacıım? Nesoy afedilmäz günahlarımız var, Panayıyacıım? Nesoy prost edilmäz yaptıklarımız hem işlerimiz var, Mariyacıım?.. Nicä dua edeyim da prost edäsin onnarı? Sana baş urêrım, ha, prost et bizi!.. Baaşla insanımıza!.. Kurtar bizi hepsimizi bu kara, amansız beladan!.. Baaşla bizä bizim günahlarımızı, Büük Anacıım!.. Kurtar bizi bu kötülüktän, bu buynuzludan, Panayıyacıım, Büük Anacıım, Paalı Mariyacıım...””
Hepsi nasaatçılar sözlerini sölediktän sora, Elena KARAMİT bildirdi, ani “Aya Mariya” kiyadı herbir küüyün bibliotekalarına, şkolalarına, muzeylerinä verilecek.
Prezentațiyayı sonunda avtor kiyatlarını imzaladı hem hepsi katılannar, muzeyin önündä ortak bir resim yapıp, yollandılar Avdarma küüyün Ay Mihail klisesinin auluna da çiçek koydular Mariya KAPSAMUNun anmak taşına. Nedän sora bir pomana masasında 1946-1947 yıllarında aaçlık kurbannarını andılar.
Not. Ölä oldu, ani Todur ZANETin “Aya Mariya” kiyadı tipardan çıktı Ceviz ayıın (sentäbri) 21-nä karşı, açan bakılêr büük din yortusu Küçük Panayıya – Allahın oolunu İsuzu duududran Aya Mariyanın duuma günü.