“Miorița” balladası – moldovan halkının en anılmış folklor peet yartmalarından birisidir. Sayılêr, ani ilkin onu 1846-cı yılda insandan yazıdı yazıcı Aleku RUSSU (17.03.1819 – 05.02.1859) hem 1850-ci yılda “Bukovina” jurnalında tiparladı yazıcı Vasile ALEKSANDRİ (21.07.1821 – 22.08.1890). Ballada 1400-dän zeedä variantında bulundu hem yazıldı. Büünkü gündä “Miorița” çevirildi 20-dän zeedä yabancı dillerä, onnarın arasında gagauzça da var. Buyurun, okuyun “Miorița” balladasının gagauzçaya çevirilmesini, angısını 2000-ci yılda yaptı Yuliana BAYRAM.
MİORİȚA
Sessiz uzaklarda,
Geniş kırlarda
Brakarak toz ardından
Tä inerlär bayırdan
Üç koyun sürüsü
Hem da üç güdücüsü.
Biri moldovan,
Biri ungurän
Hem biri vrınçan.
Ama o vrınçan
Hem da ungurän
İkisi annaştılar,
Ki gecä karannıında
Öldürsünnär lääzım
Moldovan çobanı,
Zerä taa çok koyunu var
Hem da taa besli onnar,
Hem beygirleri kaavi,
Hem köpekleri taa ii.
Sade Miorița
Kauk-biyaz yapaacıklan
Üçüncü gün şansora
İmeer hiç o bişeylär,
Bişey girmeer canına.
– Miorița, cancaazım,
Ne oldu sana, kuzum?
Üçüncü gün şansora
İmeersin hiç bişeylär,
Beki pek acı otlar?
Beki sän hastalandın?
Miorițacıım canım?
– Çorbacım benim paalı,
Topla hepsi koyuncukları,
Karannaa götür bizi,
Näända şıralı otlar
Hem sizä gölgä da var.
Canını ki korumaa,
Bir köpek al yanına –
Hepsindän akıllıyı,
Angısı korur seni.
Çünkü kap-karannıkta
Seni isteerlär öldürmää
Çoban ungurän
Hem çoban vrınçan.
– Miorița kuşçaazım,
Bundan mı korktu cancaazın?
Beni öldürürselär
Onnara tä ne sölä:
Ki o ungurän
Hem da vrınçan
Beni gömsünnär
Burada kırda.
Tarladan sesleriniz
Hep bana işidilsin,
Nicä koyunnar baarêr,
Nicä köpeklär salêr.
Bunu sölä sän onnara
Hem başımın koy ucuna
Meşedän bir düdücäk,
Çalsın türlü türkülär!
Bir dä düdük kemiktän,
Şennik versin sabaalendän!
Süüttän dä bir düdük
Herkerä versin umut!
Ko lüzgär esärkänä
Düdüktä çalsın bana,
Toplayarkan sürüyü
Kahırlı pek aalasın
Hem kannı yaşlar döksün.
Ama onnara sän
Öldüüm için sölämä.
Sölä delikatlı,
Ki bän evlendim
Bir kralın kızınnan,
Dünnä gözelinnän.
Ki bizim düünümüzdä
Bir yıldız düştü erä,
Hem güneşlän ay
Bizi steonoz ettilär,
Musaafir da oldular
Daalıktan eşil çamnar,
Bayırlar bizdä papazdı,
Kuşçaazlar türkü çalardı,
Uçuşarak binnärlän
Altın yıldızlardan!
Ama birerdä görärsän
Yada buluşarsan
Bir karıylan ihtär
Yapaa kuşaklan belindä
Kırlarda ani gezer,
Hepsinä salt bir sorêr
Hem kendi cuvap verer:
Kim bildi
Yada gördü
Bir çoban gözäl
Belindän incä?
Biyaz onun suratı,
Sansın sütlän ikamış,
Hem onun bıyıkları
Çavdar başakları gibi,
Kara gaytan kaşları
Nicä garga tüüleri,
O dipsiz gözlerindä
Var kolay heptän buulmaa.
Miorița, sän koru
Zavalı cancaazını onun
Da delikatlı sölä,
Ani evlendim bän.
Dünnä ki gözelinnän
Yaşêêrım cennettä bän.
Sade anama yalpak
Bunnarı annatma sän:
Ki bizim düünümüzdä
Bir yıldız düştü erä,
Hem güneşlän ay
Bizi steonoz ettilär,
Musafir da oldular
Daalıktan eşil çamnar,
Bayırlar bizdä papazdı,
Kuşçaazlar türkü çalardı,
Uçuşarak binnärlän
Altın yıldızlarlan!
SON
Yuliana BAYRAM duudu 1981-ci yılda Tomay küüyündä. 1998-2000 yıllar arasında üürendi Kişinevun İon KRÄNGA (İon Creanga) Devlet pedagogika universitetında “Romın dili hem literaturası / Gagauz dili hem literaturası” bölümündä. Taa sora Türkiyenin Gazi Üniversitetında üürendi. Rusça-türkçä hem Türkçä-rusça literatura çevirmileri yapêr. Birkaç kiyadı tiparlandı. Tezdä dünneyi görecek onun uşaklar için annatmak toplumu.