Gagauziya hem gagauz halkı çoktan beklärdi, ani gelecek o gün, da Gagauziyamızın devlet, saalık, üüredicilik hem kultura kuruluşların duvarlarında peydalanacek gagauzça yazıları tabliçkalar. Gagauz küülerin hem sokakların adları yazılaceklar GAGAUZÇA.
Da te etiştik o günä. Yapıldı hem asıldı 314 tabliçka (Komrat rayonunda – 174, Çadır rayonunda – 140). Valkaneş rayonu için da 63 tabliçka yapılêr. Ama tabliçkalara ilk bakışta sevinmelik erinä can acısı peydalandı. İş genä sayılsın deyni yapılmış.
Taa ilk peydalanan yazılarda bir tepä orfografiya hem stilistika yannışlıkları. Lafların maanası yannış kullanılmış. Haliz gagauzça lafları türlü uydurma laflara diiştirilmiş.
Bunu patretlerdän da görersiniz. Yapalım sade bir kısa analiz.
Alêrız lafı “upravleniye”, ani girdi gagauz dilinä hem temelleşti orada rus dilindän. Nelär salt yapılmêêr o lafı diiştirmää deyni? Onu yazdılar (hepsi fotolar var!) müdürlük ta, bakannık ta, başbakannık ta şindi kurum da.
Hadiyin bakalım gagauz dilindä sadä “kurum” lafın maanasını, ölä nicä biz bileriz, hem nicä vererlär onu bilinmiş hem tanınmış bilim insannarı:
Kurum – I. заносчивость, важность, чванство. II. сажа, нагар, копоть. (ГАЙДАРЖИ Г.А., КОЛЦА Е.К., ПОКРОВСКАЯ Л.А., ТУКАН Б.П.. Гагаузско-русский-молдавский словарь. // «Советская энциклопедия» // Москва, 1973 г., с.298).
Onuştan, «управление» lafı, angısını istedilär yazmaa burada gagauzça lääzım olsun “kuruluş” – “kurmaa” lafından geler, ama diil “kurum”, ani geler «заносчивость, важность, чванство» laflarından. Küsmeyin, ama açan gagauz dilini bilmeerlär, bölä olêr!
Sanmêêrım, ani bu işlär maasuz yapılêr. Sayıklêêrım, ani onnarın yapılması baalı “kurum” lafın gagauz dilindä I. maanalarınnan. Zerä biz, “Ana Sözü” gazetası olarak, oldu 29 yıl bu işleri için yazêrız, yardım için elimizi uzadêrız. Ama işidän yok, işitmää isteyän yok, elimizdän yardımı kabledän yok. Bizi saymêêrlar, barliim halkımızı hem Gagauz Dilini saysınnar hem acısınnar.
Akademi hem, poet Todur ZANET, Gagauziya Millli Gimnanın avtoru
Not. Patretlär alındı gagauzinfo.md saytından, da redakţiyamız tarafından işlendi.
