Kasım ayın 7-dä gagauzlar bakêrlar en büük yortularından birisi – Kasım yortusu, KASIM günü (kışın çeketmesi), “Canavar yortuları”nan hem “Hederlez” yortusunnan (yazın çeketmesi) bilä, sayılêr gagauzların 3 en büük milli hem maanalı yortularından birisi.
Kasım yortusu bakılêr Kasım ayın (noyabri) 7-dä, çünkü “Hederlez” yortusu (yazın çeketmesi) Hederlez ayın (noyabri) 6-da bakılêr, kış ta – yarım yıldan sora, ama diil yarım yıl + 1 gündän sora çeketsin.
Kasım yotrusunun haliz maanasını unutturmaa hem gagauzları Gagauzluktan koparmaa deyni, Gagauziyada kuvettä bulunannar hem onnara izmet edän beldän aşaa bilimci olannar Kasım yortusunu Kasım ayın 7-dän klisä yortusunun Ay Dimitri bakıldıı Kasım ayın 8-nä çektilär.
KASIM günü çorbacılar çobandan koyunnarı ayırêrlar hem getirerlär onnarı evä. Evel sa koyunnarı yazlıklardan kışlalara geçirärdilär, çobannarlan hem çıraklarlan esapları kapadardılar. Ozaman para insanda siirek olduu için, çobanın istediinä görä, onunnan ekinnän yada fulkaylan (biyaz ekin, banatka), ya boodaylan, ya papşoylan yada ikisinnän bilä ödeşärmişlär. Bundan sora çobannarlan enidän annaşarmışlar, da Hederlezdä koyun sürülerini onnara verirmişlär. Şindi da bu adet bozulmadı. Kimin var koyunu o genä onnarı çobana Hederlezdä verer, Kasımda da evä alêr.
Kasım günündä insannar için “Adanmış Kurban”, “Steonuzluk Kurbanı” hem “mal saalıı için” da “Allahlık Kurbanı” kesiler yada veriler.
Kasım gününädän lääzımdı tarlalar sürülü olsun hem güzlüklär ekilsin.
Kaynak: Todur ZANET, “Gagauzların kayıp olan dilinin hem kultura adetlerinin Moldovada korunması” 3-lü kiyat (3-cü kiyat – “Gagauz yortuları, adetleri, sıraları”,“Gagauz Holidays, Customs, Riters”, “Sărbători găgăuze, tradiţii, obiceiuri”, «Гагаузские праздники, обычаи, обряды»).
