GAGAUZ YAZILARININ İSTORİYASI BOLUMU

kiyat_baboglu
(80 yıl oldu nicä gagauzça şkolalar kurulduydu) 1957-ci yılın Orak ayın 16-da Moldova SSRın Ministerlik Soveti  kabletti pek paalı hem önemni №454  Kararı: “Gagauz milletin uşakların üüredilmesini iileştirmää deyni önnemnär için” («О мерах по улучшению обучения детей гагаузской национальности»). Bu Karara görä kabledildi anılmış gagauz yazıcısının hem bilim adamının Dionis TANASOGLUnun hazırladıı gagauz alfavitı hem orfografiyası. Hazırlandı hem tiparlandı üüretmäk kiyatları, angılarına avtor oldular Nikolay TANASOGLU, Dionis TANASOGLU, Nikolay BABOGLU hem başkaları. Bundan kaarä Kaul pedagogika uçilişçesindä hazırlandı gagauz dilindä üüredicilär. Gagauzça şkolaları açmaa deyni yapıldı başka hazırlanmak işleri da.TAA DERINDÄN
Aaclik_Dimitriy_ARFANOS
“GagauzMedia” portalın “1946-1947 yıllarda aaçlık kurbannarını Anamak” maasuz proektı Esaba alarak, ani 2018-ci yılın Küçük ayın (fevral) 27-dä Gagauziya Halk Topluşu (GHT) “Gagauziyada 1946-1947 yıllarda aaçlık kurbannarını Anamak Günü” kabletmää istämdi, GagauzMedia portalı karar aldı açmaa maasuz bir proekt “1946-1947 yıllarda aaçlık kurbannarını Anamak” («Памяти жертв голода 1946-1947 годов»). Bu proekt çerçevesindä tiparlanan “Gagauziyada 1946-1947 yıllarda olan aaçlıın 70-ci yıldönümünä “CAN ACISI” aaraştırma konkursunda pay alan Avdarma küüyün D.ÇELENGİR teoretik liţeyin 10-cu klasta üürencisi Dimitriy ARFANOSun hazırladıı materialı burada: https://gagauzmedia.md/newsid=14356/. Aaçlık için ona anaattılar: Miriya Petrovna KAŞKAVAL (10.08.1936), Vasilisa KirilovnaTAA DERINDÄN
MEZAR_TASI_2
1946 güzü – 1947 kışı hem ilkyazı gagauzlara karşı zorlan yapılan aaçlıkta 40-60% insanımız, GENOŢİDa kabaatsız kurban olup, aaçlıktan öldü. Bu yıl tamamnanêr 70 yıl, nicä Sovet Rejimı hem onun palileri gagauzlara karşı zorlan AAÇLIK GENOŢİDını başlattılar da, 1946-cı yılın Canavar ayından başlayıp, taa 1947-ci yılın yazınadan GAGAUZLARIN 40-60% aaçlıktan öldülär. Rejim dedi hem herkerä deer, ani o yıllarda kurak olmuş da onuştan insannar aaçlıktan ölmüşlär. YALAN! Herliim rejimın palileri evlerdän hem aullarda, postavka için, zorlan ekinneri almaydılar okadar insanımız ölmeyeceydi. Hem neçin sa onnar, kim aldılar o ekinneri, ozamanTAA DERINDÄN
kongaz_armut

2015.04.24,Ana Sözü TARAFINDAN YAZILI, GAGAUZ YAZILARININ İSTORİYASI, İSTORİYA BOLUMU

200 yıllık armudun odunnarı

Kongazın 3-cü gimnaziyasının muzıkada üüredicisi Radion Georgieviç YASIBIŞ çok kerä bana annattı, ani gimnaziyaya yakın varmış bir evelki armut aacı da hep teklif edärdi gidip, o aacı partedä çıkarmaa. Ama ba bendä vakıt yoktu, ba canabisinä uymaazdı, ba başka iş peydalanardı, ama açan biz toplandık orayı gitmää, Canabisi bildirdi, ani o aacı birkaç gün ileri kesmişlär. Son sonunda, vakıt bulup, 2015-ci yılın Küçük ayın 10-da biz armudun yanına gittik. Karşladı bizi evin saabiykası Matrona Pavlovna KOMUR, 1940-cı yıldan duuması. Canabisi annattı, ani birkaç gün geeri unukası kesmiş bu aacı, “komuşusununTAA DERINDÄN
cakir_kiyat
Şindiyä kadar bir “istorik” deyärdi, ani gagauz dilindä ilk din kiyadı çıkmış 1907-ci yılda. Kişinevda bibliotekada aslıdan var kiyat, angısının kabında yazêr: Ветхий Завет, пособие для гагаузов (1907 год). Первая книга на гагаузском языке. Ama bu cümlelär eldän yazılı. Bu kiyadın taa bir taanesi Kişinevun başka bir bibliotekasında var. Kabı da erindä. Kabında yazêr: Cвященная история Ветхого Завета. 1911 год. 2007-ci yılda bütün Gagauziya gagauzların eni istoriyasının iki büük yortusunu kutladı: gagauz yazısının 50-ci yıldönümünü hem ilk gagauzça kiyadın tiparlanmasının 100-cü yıldönümünü. Maasuz ilk gagauzça kiyadın tiparlanmsının 100-cü yıldönümü içinTAA DERINDÄN