Hederlez ayın (may) 3-dä Komrat kasabanın uşak bibliotekasında yapıldı “Ayledä biz yaşêêrız, anayı da pek severiz” adlı bir sıra, ani adandı bu yılın iki yubileyin duuma günnerinin yıldönümünä: yazıcı Dionis Nikolaeviç TANASOGLUnun 100-cü hem anılmış artistin İon Borisoviç BASSın 90-cı yılına. Sırayı hazırladılar hem ortak yaptılar Komradın 8-ci uşak başçasının gagauz dilindä üürediciykası Marina Demyanovna AVRAMOGLUylan Başküüyü muzeyin öndercisi Elena Danilovna NEDÄLKOVA. Yardım oldular, Komratın 8-ci uşak başçanın terbiedicileri: V.G. TELPİZ, A.İ. ARNAUT. Komrat uşak bibliotekasın öndercisinin Vasilisa Radionovna POMETKOVAnın kayıllı yardımınnan sıra geçti Komrat uşak bibliotekasında.
Bu sırada Komradın 8-ci uşak başçasının uşakları pay aldılar hem programayı götürdü bu başçanın gagauz dilindä üürediciykası Marina AVRAMOGLU.
Bizim neetimizdi ilerletmää gagauz dilini. Yortu başladı Gagauziyanın Gimnasından. Uşaklar annattılar türlü tematikaya görä Dionis Nikolaeviç TANASOGLUnun peetlerini gagauz dilindä, hem çaldılar türkü çırtmalarda.
İlk çalgıcı, gagauz türküsündä “Ay, Komrat, Komrat” olduydu anılmış Moldovanın artisti İon Borisoviç BASS, angısı işlärdi “Düz Ava” ansamblsindä. Bu türkü Gagauziyanın vizit kartoçkasıydı. Laflarını yazdı Dionis TANASOGLU. İon BASSlan onnar sık buluşardılar hem lafedärdilär gagauz dilindä.
İon Borisoviç BASS (25.07.1932 y. – 05.03.2005 y.) duudu Başküüyündä (Kirsovda) Komrat rayonunda. Onnar ayledä vardılar 8 uşak. 1940-cı yılda İon Borisoviç BASS üürendi klisä şkolasında kendi küüyündä. İon Borisoviç BASS topladı gagauzların hem bulgarların folklorunu. Pek şen hem açık ürekli bir adamdı. O kendi türkülerinnän tanıştırdı bütün dünneyä gagauzları hem bulgarları. Estrada artisti olarak başlayıp, o büük hem anılmış halk türkücüsü oldu hem Moldovayı 56 devlettä gösterdi. Onun repertuarlarında moldovan, gagauz, bulgar, türk, azerbacan, grek, arnaut h.b. dillerdä türkülär vardı. Bu üzerä da hepsi halklar sayardılar onu kendilerinin: gagauzlar – gagauzların, bulgarlar – bulgarların, moldovannar – moldovannarın.
Herbir halk onun için kendi sözünü söleyecek. Biz sa, var nicä hem lääzım söleyelim onu, ani İon BASS gagauz türkülerini dünneyä tanıdan ilk artistti. O, bulup, çıkarardı insan arasına gagauz halk türkülerini. O, bulup melodiyaları, yazdırardı gaguz poetlarına o melodiyalara türkü. O, brakıp Kişnövda işini, geldi “Düz Ava” ansablisinä onu kaaviletmää deyni. O, zaametini saymadaan, üüredärdi genç artistleri türkü çalmaa.
İon BASS gibi talantlı bir türkücü tarafımızda taa yoktur. O bir türküyü çalarkana cancaazını bir parçasını koyardı orayı. O üzerä da o türkülär daymalarda aramızda kaldılar, o türküleri herbir küüdä çalêrlar… Bu adam Allahtan artistti izmet edärdi Bucaana. Moldovanın halk artisti hem anılmış türkücüsü. Bitki vakıtlar o zor yaşardı, hastaydı.
İon Borisoviç BASS geçindi 05.03.2005 yılda. Onun mezarı bulunêr kendi duuma erindä – Başküüyündä (Kirsovda).
Dionis Nikolaeviç TANASOGLU (07.07.1922 y. – 23.08.2006 y.). Duudu Kiriyet küüyündä Çadır rayonunda. 50 yıldan zeeda çalıştı gagauz literaturasında. Oldu filologiya bilgilerinda doktor, profesor, Komrat Devlet Uniersitetindä rektor, yazıcı, kompozitor. Onun zaametinnän 1957-ci yılda kuruldu ilk gagauz alfavitı kiril grafikasinda.1959-cı yılda hazırladı hem tipardan çıkardı şkola hem metodika kiyatlarını, peet toplumnarını.
İon BASSlan hem Dionis TANASOGLUylan pek ii tanışardı akademik hem poet Todur ZANET, angısı pek çok zaamet koyêr, ki ilerlesin Gagauz literaturası. “Ayledä biz yaşêêrız, anayı da pek severiz” sırası başarıldı Todur ZANETin “Mamu” peetindän sıracıklarlan:
“Elleri onun yalpak
Bakışı sudan, da pak…”
Marina Demyanovna AVRAMOGLU sayêr, ani böla topluşlar yardım edecek, ki taa ilerlesin bizim Gagauz Ana dilimiz. Da isteerim başarmaa sözümü Dionis TANASOGLUnun laflarınnan:
“Dili lääzım bilelim,
Biz ona inan evladız
Dili hiç kaybetmeyelim
Salt onunnan biz insanız!”
Marina Demyanovna AVRAMOGLU, Komradın 8-ci uşak başçasının gagauz dilindä üürediciykası
