Oksana TOPAL duudu 1984-cü yılın Küçük ayın 3-dä, Aydar küüyündä. 2001-ci yılda bitirdi Aydar küüyün orta şkolasını. 2001-2006-cı yıllarda üürendi Komrat Devlet Universitetindä, Milli Kultura Fakultetında. Gagauz dili hem literaturası hem da romın dili hem literaturası üürediciykası. 2006-cı yıldan beeri işleer Aydar küüyün gimnaziyasında romın dili hem literaturası üürediciykası. Bundan kaarä, bu yılın başından beeri, küüyün bibliotekasında bibliotekacıyka da işleer.
2020-ci yıldan beeri yazêr gagauz dilindä peet hem bilmecä. Taa sora başladı kendisini prozada da denemää: yazdı bir masal “Bulutçuk hem laalä” hem kısa annatma “Dimu”.
İlk yaratmaları tiparlandı ilkyazın 2023-cü yılda uşaklara deyni “Güneşçik” jurnalında.
Kış
Dışarda kaarcaaz yayêr,
Elektän sansın geçer,
Yavaş-yavaş düşer,
Herersi biyaz olêr.
Fidannar donaklı durêr,
Gelinnerä onnar benzeer,
Ayaz kuvedini gösterer,
Pençerdä resim brakêr.
Kaar kırları kaplamış,
Biyaz yorgannan örtmüş,
Doz-dolay biz bakêrız,
Sansın masalda bulunêrız.
Uzakta ses işidiler,
Uşaklar kızaklan kayêr,
Uçak gibi uçêrlar,
Kışı çoktan bekleerlär.
Ayläm
Ayläm içeri toplandı,
Herkez iştän tutundu.
Anam pala dokuyêr,
Bobam iplik hazırlêêr,
Mali yapaa işleer,
Dädu yumak sarêr,
Kaku diker kırnak,
Kardaşım oynêêr kıvrak,
Bän mancayı pişirerim,
İçersini kırnaklêêrım.
Gagauzça lafederiz,
Adetleri koruyêrız.
Gagauzsun, lafet gagauzça
Gagauzsun, lafet gagauzça,
Hiç utanma kendi dilindän,
Ana dilindän sän atılma,
Koru onu hertaraftan.
Gagauzsun, lafet gagauzça,
Kaybelmesin ana dilimiz,
İlerlesin bizim Gagauziya,
Kaybelmesin bizim halkımız.
Gagauzsun, lafet gagauzça,
Unudulmasın ana topraamız,
Okulda, ayledä, sokakata,
İşidilsin gagauz dilimiz!
Seni severim
Seni severim, bän severim,
Durêrsın sän hep aklımda,
Sarmaşmaa sana isteerim,
İstämeerim hiç salvermää.
Sän uzaktaykan, bän bekleerim,
Darsıyêr canım heptän,
Uzak yola bän geçirerim,
Hiç çıkmêêrsın sän aklımdan.
Seni severim, çok özleerim,
Sevinerim bän gülüşünä,
Dudaklarını öpmää isteerim,
Şükür, ani varsın sän bendä.
İsteerim yaşamaa
İsteerim yaşamaa, ani sevmää,
Her gün sevdamı sevindirmää,
Kızçaazımı beladan korumaa,
Aylemä dayak olmaa.
Bän pek isteerim yaşamaa,
Anamı hem bobamı saymaa,
Onnar yaşamak bana baaşladılar,
Beni zorluklardan korudular.
İsteerim yaşamaa hem işlemää,
Uşakları sevmää hem üüretmää,
Nasaat her gün vermää,
Dooru hem uz yola koymaa.
İsteerim yaşamaa, faydalı olmaa,
İnsana sevinmelik getirmää,
Yazmaa kendi peetlerimi,
Okumaa kendi annatmalarımı.
Bän pek isteerim yaşamaa,
Bän danışêrım Allaha,
Prost et beni! – bän yalvarêrım,
Bakıp gökä, dua ederim.
Dostluk
Küçüktän dostluk ederiz,
Dost kendimizä ayırêrız,
Lafımız uysun isteeriz,
Vakıdı şen geçireriz.
Hepsi gözäl lafeder,
Aazından bal akêr,
Açan yardıma çarêrsın,
Bitkidä yalnız kalêrsın.
Çok dost var bizdä,
Haliz dost zor bulmaa,
Kim duracek yanında,
Yardım edecek zorlukta.
Elini herkerä uzaldacek,
Para lääzım sa verecek,
Kötü laf sölämeyecek,
Arkasını sana dönmeyecek.
Sän aalarkan, aalayacek,
Sän gülärkän, gülecek,
Bil, kısmet senin tarafında,
Ölä dost varsaydı sendä.
ŞKOLA TERTİPLERİ
BİLMECELERİ
***
Elimizä alıp, yazêrız,
Bukvacıkları kıvradêrız,
Bukvalar dizildilär,
Lafı düzdülär. (Yazal)
***
Yannışlık yaptın alatlan,
Kahıra hiç düşmä sän,
Var bendä yardımcı,
Yannışlıkları silecek hızlı. (Silgiç)
***
Sayfacıkları aktarêrız,
Okuyêrız, üüreneriz,
Bilgileri kablederiz,
Çok akıllı olêrız. (Kiyat)
***
Üürenici urokta kullanêr,
Klastakı işi yazêr.
Üüredici toplêêr,
Yannışlıkları doorudêr,
Notaları koyêr. (Tefter)
***
Albomu elimä aldım,
Resimnemää çekettim,
Türlü renkleri kullandım,
Kendimä mayıl oldum. (Renkli karandaşlar, boyalar)
***
Kiyadı kopardım,
Yapıştırmaa savaştım,
Parmaam da yapıştı,
Gücülä ayırıldı. (Yapışkan, tutkal)
***
Orada biz resimneeriz,
Türlü boyaları kullanêrız,
Resimciklär käämil olêrlar,
Bizä dooru gülümseerlär. (Albom)
***
Elimdä onu yımışattım,
Masada tukurladım,
Tavşancık ondan yaptım.
Tavşancık bana baktı,
Gözünü bana kıptı. (Plastilin)
***
Var kulaklarım, ama işitmeerim,
Var aazım, ama lafetmeerim.
Bän fayda çok getirerim,
Hem kırkêrım, hem keserim. (Makaz)
Dimu
(annatma)
Kasım ayın bitkisiydi. Hava diişildi, başladı suuk olmaa. Sabaalen kraa düşmüştü, suuk lüzgär haşlardı suratını, belliydi, ani yaklaşêr kış.
Dimu yaklaşardı şkolaya, dördüncü klasa gidärdi. Genä geç kalardı ilk uraa. Bitki vakıt o gelärdi şkolaya yorgun, neçin deyni kalkardı erken da yardım edärdi anasına-bobasına kuşları, hayvannarı doyurmaa. Onnar ayledä altı uşakmışlar. Dimu ilk uşakmış, en büükmüş, onuştan işleri sıra gelärmiş ona yapmaa.
Dimu urmuş kapuya da girmiş klasa:
– Sabaa hayır olsun, Elena İvanovna!
– Sabaa hayır olsun, Dimu! Sän neçin geç kalêrsın ilk uroklara? Annayamêêrım ne olêr seninnän? – üfkeli sordu üürediciyka.
Dimu indirdi kafasını, kızardı, utanmaktan kayıldı er altına girmää, ama bişey sölämedi, istämärdi anasını-bobasını kabaatlı brakmaa. Dimunun dostu, Vani, kalktı da dedi:
– O geç kalêr ilk uroklara, neçin deyni savaşêr yardım etmää anasına-bobasına.
Elena İvanovna açan işitti bu lafları pek istedi onnarlan buluşmaa da çözmää bu problemayı.
– Dimu, büün uroklardan sora gidecam sizä, isteerim lafetmää anannan hem bobannan. Şindi geç da otur.
Uroklar bittinän, Elena İvanovna Dimulan bilä geldilär onnara evä. Todilän Tudorka kapunun önündä papşoy falardılar. Gördüünän üürediciykayı ikisi dä birdän sordular:
– Ne oldu?
– İsteerim sizinnän lafetmää, – dedi Elena İvanovna.
– Geçin içeri, – buyur etti Tudorka.
İçeri girdiynän onnar çekettilär lafetmää.
– Siz bilersiniz mi, ani sizin oolunuz çeketti geç kalmaa ilk uroklara.
– Ölä mi, bilmärdik, seftä işideriz. Dimu bizä bişey sölämedi, – dedi Todi.
– Uşaklar söledilär, ani o sabaalen erken kalkarmış da yardım edärmiş sizä ev işlerini yapmaa. Bitki vakıt başladı dinik gelmää şkolaya, yufka nota başladı kabletmää, vardır uyukladıı urokta. Annêêrım, ani sizä dä lääzım yardım, ama savaşın kaldırmamaa onu ölä erken. Çocuk lääzım dinnenilmiş kafaylan gelsin şkolaya, ozaman ona kolay olacek üürenmää.
– İslää, Elena İvanovna, biz sizi işittik, – söledi Todi.
– Sevindim, ani kayıl oldunuz benimnän, işittiniz benim laflarımı, – güleräk dedi Elena İvanovna.
Bu lafetmektän sora, Todi hem Tudorka başlamışlar brakmaa çocuunu dinnensin. Dimu yardım edärmiş onnara uroklardan sora. Avşam üstü üürenärmiş, okuyarmış, yazarmış evdeki işini. Başlamış genä üüsek notaları kabletmää, pay alarmış meropriyatiyalarda, olimpiadalarda.
Geçmiş vakıt, üürenmäk yılı başarılmış. Dimu kabletmiş iki metinnik. Bir metinnik, ani üüsek notalarlan bitirmiş üürenmäk yılını. İkinci metinnii kabletmiş, neçin ki sık pay alarmış meropriyatiyalarda.
Todiylän Tudorka pek sevinärmışlär hem hodulanarmışlar kendi çocuunnan. Umutlanarmışlar, ani Dimu olacek akıllı, anılmış, cana yakın, ii ürekli bir insan.