Büük ayın (yanvar) 25-dä tamamnanacêydı 80 yaşını anılmış hem büük rus poetı, bard, yazıcı, aktör, türkücü Vladimir VISOŢKİY (25.01.1938 – 25.07.1980).
Sovet zamanında Vladimir VISOŢKİYin hiç bir kiyadı çıkmadı, ama, başlayıp sıradakı insannardan taa komunist partiyasının birinci sekretarlerinädän, hepsi onu saklıdan (hem diil salt saklıdan) seslärdilär, onun türkülerini bilärdilär. Bilärdilär, ama çalamardılar. Zerä ölä çalmaa deyni lääzımdı olmaa Vladimir VISOŢKİY.
Bakın nicä gagauz dilindä öter onun en anılmış türküsündän birisi: “YABANILARA AV”ın BİTMESİ yada VERTOLÖTLARDAN AV” (Конец “Охоты на волков”, или Охота с вертолётов (Михаилу Шемякину) (https://www.youtube.com/watch?v=Y5Msgc4t64c).
YABANILARA AV”ın BİTMESİ yada VERTOLÖTLARDAN AV
Mihail ŞEMÄKİNä
Dan eri bir ustraylan çarptı gözleri,
Açılan tetiklär büüledi erleri,
Anılmış avcılar geldilär ansızdan, –
O “Popaz beygiri”[1] kalkındı deredän,
Ateşlär atıldı çift eldän, çift eldän!
Yattınız siz erä, saklayıp dişleri.
Ön gidän da yattı – o kaçan ileri,
Kim tabannan duyardı kuyu hem tuzaa;
Kurşundan kim kaçardı, atlardı uzaa, –
Korkudan terledi, uzandı o buza.
Yabanı ömürü onnara kaş dürmüş, –
Bezbelli boşuna ömürü biz sevdik.
Eceldä sa geniş hem gözäl bir gülüş:
Saaselem hem kaavi dişleri – sedeflik.
Yabanı bakışınnan sırıt üzünä –
O duşman köpeklär gelsinnär buyanı!
Yazıldı al kannarlan kaarlar üstünä
Kırmızı bu yazı: diiliz biz yabanı!
Süründük biz, köpekçä kuyruu toplayıp,
Göklerä kafayı şaşarak kaldırıp:
Oradan belamız mı akêêr erlerä,
Kıyamet mi kopêr, karıştı fikirä, –
O “Popaz beygiri” ye dönmüş demirä.
Kurşundan yaamurlar döküler göklerdän –
Yaş olduk kannardan, verildik biz heptän!
Erider üreemiz bu kaardan kaarmayı.
Diil Allaa, insannar başlattı kıymayı:
Kaçanı – arkadan, kafadan urmayı…
Köpeklär sürüsü, tayfamdan dur uzak,
Buuşmakta uurumuz – ensemää sizleri.
Yabanı olmamız – kısmetli yaşamak,
Köpeklärsiniz siz – bu köpek eceli!
Yabanı bakışınnan sırıt üzünä –
Taa baştan kökleyip uydurma yalanı.
Yazıldı al kannarlan kaarlar üstünä
Kırmızı bu yazı: diiliz biz yabanı!
O daaya – orada kurtuluş, korunma!
O daaya – orada kaçanı zor urmaa!
Kaçarak o daaya, ver yolu eniinä,
Bän atlêêrım, fırlêêrım avcı önünä
Yabanı cannarnı hep toplêêrım bilä.
Deredä, kenarda, saklandı kim diri.
Ne yapıym bän yalnız? Kestirdi kuvedi!
Sansın yok gözlerim, körleşti kokular…
Neredä kaldınız, yabanı kardaşlar,
Nereyi daaldınız, sap-sarı gözlülär?!
…Ayakta bän kaldım, ama şindi sardı
Yabannar dolayı, canavar diil onnar –
Köpeklär, uzaktan senselä damarı,
Eskidän avımızdı bizä o mallar.
Yabanı bakışınnan güldüm üzünä –
O çürük dişlerim ürkütmäz duşmanı.
Salt kaba kaarların al kannı üstünä
Eriyer yazımız: diiliz biz yabanı!
1977-1978
Gagauz dilinä çevirdi Todur ZANET (2014, Çiçek ayın 25-26)
