cakir_eni

08.09.2023, tarafından yazılı , CÜMNE, KİŞİLÄR, KULTURA, KULTURA ÖMÜRÜ BÖLÜMÜ, 520 KERÄ BAKILMIŞ

Ay-Boba Mihail ÇAKİRin raametli olmasının 85-ci yıldönümü

Büün, Ceviz ayın (sentäbri) 8-dä, tamamnanêr 85 yıl gagauzların hem bütün dünnäyin Büük bilim hem klisä adamının, basarabiyalı yazıcıların büük batüsunun, aydınnadıcımızın hem Apostolumuzun Protoierey Ay-Boba Mihail ÇAKİRin (27.04.1861– 08.09.1938) raametli olmasından. Topracıı ilin olsun!

Milletimizi, dilimizi, istoriyaylan kulturamızı hem dinimizi korumak için bu aydınnık dünnäya yollanan Apostolumuz hem Aydınnadıcımız Protoierey Ay-Boba Mihail ÇAKİR duudu Çadır kasabasında, popaz aylesindä. Kendisi da, popaz üürenip, başardı Kişinev ruh seminariyasını da bütün yaşamasını Allaha hem kliseyä baaşladı. Kendi zaametlerinnän hem kendi parasınnan kliselär düzdü, şkolalar açtı, büük hristiannık misionerlliini yaptı. Çalıştı ani, gagauz kliselerindä slujbalar gagauzça geçsin, bunun için klisä kiyatlarını hem duaları gagauz dilinä çevirdi. Bundan kaarä moldovan hem rus dilini da bir tarafa brakmadı. Onun için bir şüpesiz var nicä demää, ani Protoierey Ay-Boba Mihail ÇAKİR, klisä izmetlerindän kaarä, üç halkın – gagazuların, moldovannarın hem rusların – kulturasına izmet etti.

Mihail ÇAKİR raametli olduynan, 1938-ci yılda “Viața Basarabiei” jurnalında çıktı bir nekrolog, angısını yazdı Mihail ÇAKİRin dostu Moldovan yazıcısı Nikolay KOSTENKO (21.12.1913 – 29.07.1993). O nekrolog bölä laflarlan başlêêr: “1938-ci yılın Ceviz ayın 8-dä, kısa zeetlerdän sora, 78 yaşında, Mihail ÇAKİR, basarabiyalı yazıcıların büük batüsu, yaşamasına son verdi”. Hep bu yazısında Nikolay KOSTENKO Ay-Boba Mihail ÇAKİR için bölä yazêr: “Herliim moldovannar için Mihail ÇAKİR Basarabiya istoriyasının altın kiyadına yazıldıysa, Moldovanın üülen tarafında yaşayan vatandaşlarımıza, – gagauzlara, Mihail ÇAKİR – apostol, ani onnarın ana dilindä din kiyatları çıkarardı”.

Yıllar geçtiynän, Ay-Boba Mihail ÇAKİR için çok gözäl laflar gagauzlar da söledi. Te ne Canabisi için yazdı Akademik hem poet Todur ZANET: “Aydınnadıcı Ay-Boba Mihail ÇAKIR gagauzların dilindä hem kulturasında, istoriyasında hem bilimindä, dinindä, herbir gagauzun üreendä hem canında ayırı bir er kaplêêr. Bir şüpesiz var nicä demää: herliim büünkü gagauzlar var sa, hem onnarın gagauzluu yaşar sa – bu gagauzların Apostolunun, Ay-Boba Mihail ÇAKİRin Allahtan yollanan vergisinnän hem zaametinnän korundu”.

Apostolumuza hem Aydınnadıcımıza Protoierey Ay-Boba Mihail ÇAKİRä gagauzlar hem Gagauziya büük saygı duyêr. Gagauziyanın Çadır kasabasında Canabisinä anmak taşı koyuldu. Çadırda Mihail ÇAKİR adına lițeyt var. Komrat pedagogika kolecı Mihail ÇAKİR adını taşıyêr. Gagauziyanın kultura zaametleri uurunda vatandaşlara verilän ordenı – “Mihail ÇAKİR” ordenı.

Büün eridir sıralamaa o kiyatları, ani Canabisi hazırladı hem tipardan çıkardı: Misioner yaprakları,  “Bucoavna”  (Kişinev1900 y.); “Rusesc și moldovenesc cuvântelnic” (Kişinev1907 y.); “Klisä dua kitabı” (Kişinev1908 y.,  1935 y.Saloniki2001 y.); “Evangeliya gagauzça-türkçä” (Kişinev1909 y., Sankt-Peterburg2017 y.); “Allahlı liturgiya” (Kişinev1911 y.); “Eski Baalantının Ayozlu istoriyası (Kişinev1911 y., 1912 y.); “Agiutorid moldovenilor în vremea învățăturii limbii rusească” (Kişinev, 1911 y.); “Saatlar hem psaltirin psalomnarı” (Kişinev1912 y.); “Klisä istoriyası kısadan” (Kişinev1912 y.); “Akafist hem moleben Cümledän ayoz Allah duudurana (Panaiya)” (Kişinev1912 y.); “Ay (Ayozlu) Evangeliya” (Kişinev1933 y.); “Originea Gãgãuzilor din Basarabia” (jurnal “Viaţa Basarabiei” – 1933 yNo. 9., s.s. 15-241934No. 5., s.s. 3-20); “Besarabiyalı gagauzların istoriyası” (Kişinev1934 y., 2005 y.); “Psaltir gagauzça (türkçä) gagauzlar için hem türklär için” (Kişinev1936 y.); “Klisä Evangeliyası” (Kişinev1937 y.); “Laflık gagauzça (türkçä) hem românca (moldovanca) Besarabiyalı gagauzlar için” (Kişinev1938 y.).

 

BİR CUVAP YAZIN